Tekne çapası teknenin tutunmasını sağlayan ve her teknede olan bir aparattır. Demirden olan çapaların kullanımı tekne ve zemine göre farklılık gösterir. Dünyada belli bir süre aynı çapa modelleri kullanıldı. Fakat gelişen teknoloji ile birlikte çapalar da gelişmeye başladı. Pek çok araştırmacı hangi demirin en iyi tutunmayı yaptığına dair büyük araştırmalar yapıyor. Ama bu durum piyasaya sadece ticari amaçlı çıkan çapaların önüne geçemiyor. Bazı çapalar sadece para kazanmak için piyasaya sürülüyor.
Tekne Çapası Seçimi Nasıl Yapılmalıdır?
Ticari amaçla üretilen tarz bir çapa seçimi yapmamak için de çapaların işlevini bilmek son derece önemli. Ayrıca hangi tekne hangi çapa ile daha iyi performans gösteriyor bunları araştırmak ve bilmek gerekiyor. İlk olarak demir seçilirken ağırlık kesinlikle dikkat edilmesi gereken bir adımdır. Teknenin teknik özelliklerine en uygun demiri kullanmak her zaman daha iyi sonuçlar verecektir. Ayrıca kullanılacak demir ırgatın başarı ile çalıştırması da son derece önemli bir etkendir.
Bu yüzden de her zaman ağır demir en iyi sonucu veriri algısı oldukça yanlıştır. Teknenin kullanıldığı bölge de demir seçimini etkiler. Kum ya da kayalık olması demir modelini belirlemede yardımcı olur. Fakat genellikle denizde sabit bir kum ya da kayalık alan yoktur. En çok tercih edilen güzergahlar göze alınarak genel bir demiş seçimi yapılmalıdır.
Bilinen Başlıca Çapa Modelleri
- Bruce Demiri: 1970’li yıllarda piyasaya çıkan bu çapa kısa sürede büyük ses getirdi. Pençeyi andıran şekli ile tekneciler tarafından çokça tercih edildi. Fakat demirin çok keskin olmaması sert ve otlu zeminlerde tam randıman vermesini engelliyor. Yumuşak ve kumlu zeminler için ise Bruce demiri çok iyi tutunmalar sağlar.
- CQR Demiri: Bir matematikçi tarafından geliştirilen CQR demiri uzunca bir süre en iyi tekne çapası olarak görüldü. Fakat zamanlar çapadaki sorunlar ortaya çıkmaya başladı. Özellikle yumuşak zeminde iyi tutunmaması onu yavaşça gözden düşürdü.
- Delta Demiri: Delta, CQR demirinin bir gelişmiş modelidir. 1980’li yıllarda çıkan bu demir kolay bir üretime ve ucuz bir maliyete sahiptir. Yumuşak ve otlu zeminler için pek tercih edilmez. Fakat sert ve çakıllı zeminde delta en iyi tutunmayı sağlar.
- Danfort Demiri: 1948 yılında Amerika’da çıkan bu demir 2 sivri ucu ile saplanma sağlar. Bu sivri uçlar takılmalarda ve zorlanmalarda büyük hasar alabilir. Çamur ve balçık zemin için ideal iken, kayalıklı zeminler için ideal değildir. Ayrıca acemi denizcilere bu çapa önerilmez.
- Fortress Demiri: 2 sivri uçtan oluşan bu demir sökülebilir bir yapıya sahiptir. Buy sayede kolay bir şekilde depolanır. Çamur ve balçıkta iyi tutunan demir alüminyum bir yapıya sahiptir. Ayrıca kendi ağırlığının 200 katı kadar güce dayanabildiği iddia edilir.
- Balıkçı Demiri: Oldukça büyük olan bu tekne çapası klasik çapa modelidir. Filmlerde ya da televizyonlarda genellikle bu model gösterilir. Bu modeller yumuşak kumda iyi tutunamaz. Fakat sert ya da çakıl olan zeminlerde en iyi tutunmayı sağlar.
- Şemsiye Demiri: Son derece kolay bir kullanıma sahip olan bu demir şekil olarak tamamen şemsiyeyi andırır. 6 metreden uzun ve 700 kg’dan ağır tekneler için bu çap önerilmez.
- Ultra Demiri: Tekne çapası olarak son zamanlarda çıkan ürünlerden birisi ultra demiridir. Bu demirde yan düşme ya da sürüklenme sorunu olmaz. Ayrıca oldukça iyi saplanan bir demiridir. Acemiler için önerilen çapalardan bir tanesidir. Tüm özellikleri iyi olsa da fiyat olarak oldukça pahalıdır.
