Mercan iskeletlerinin, denizlerdeki sığ kısımlarda birikmesi sonucu meydana gelmektedir. Bir diğer adı ile mercan kayalıkları olarak bilinir. Mercan resiflerinin oluşması için birçok mercan polipinin bir araya gelmesi gereklidir. Aynı zamanda da deniz derinliğinin yaklaşık olarak 45 metreyi aşmaması ve sıcaklığının da 21 derecenin üzerine çıkmaması gereklidir.
Mercanlar kendi içinde çok yavaş bir gelişim gösterdikleri için, mercan resiflerinin de gelişimi çok az miktarda olur. Yaklaşık olarak yılda 1-2 cm. kadar büyürler. Sıcak denizlerde olması ile karakterizedir. Bu nedenle de daha çok Hint Okyanusu ve Büyük Okyanus’ta bulunurlar.
Denizlerde bulunma yerine göre üç şekilde olur. Bunlar sahile yakın olanlar, sahile biraz daha uzak olanlar ve açık denizde olanlardır. Bulundukları yere göre adlandırılırlar. Bu nedenle bir resifin adlandırılması ve özelliğinin belirlenmesi için nerede bulunduklarının bilinmesi önemlidir.
Mercan Resiflerinin Çeşitleri Nelerdir?
Mercan resifleri nerede bulunuyorsa oraya göre adlandırılır. Bunlar; Kıyı, Set ve Mercan adalar resifleridir. Bu nedenle de üç çeşit resiften bahsetmek mümkündür.
Kıyı Resifleri:
Biyolojik olarak bakıldığında çeşitlilik oluşturan kıyı resifleri mercanların kıyıda ya da kıyı şeridine en yakın halde bulunan çeşitleridir. Karaya e yakın halde bulunan resif türleri olarak bulunur ve bu nedenle de bu adla adlandırılırlar. Kıyı resifleri genel olarak bakıldığında 1-2 kilometre genişliğinde olabilirler. En yaygın olan resif çeşidi olarak gözlemlenirler.
Set Resifleri:
Daha çok deniz seviyesi yüzeyinde yerleşim gösterirler. Yaklaşık olarak kıyı resiflerine göre 100-150 metre kadar uzakta ve kıyı şeridine paralel olarak yerleşim gösterirler. En büyük örneği ise Avustralya’da yaklaşık olarak 2400 km. kadar yayılım gösteren Büyük Set verilebilir. Çok daha büyük yayılımlar yapabilir. Bu şekildeki resifler, genişlik ve yayılım olarak kıyı resiflerinden daha fazla yer kaplamaktadır.
Mercan Adalar:
Atol olarak adlandırılırlar. Atoller, genel olarak bir lagün’ü çevreleyen resif çeşididir. Daha çok açık denizlerde ve okyanuslarda yayılım gösterirler. Bu nedenle de en büyük resif türüdür. Fiji ve Funafuti resifleri Atoller arasında en bilinen resiflerdir. Küresel ısınmadan etkilenebilirler. Hatta bu konuda önümüzdeki 20-40 yıl arasında büyük bölümlerinin yok olacağı belirtiliyor.
Mercan Resiflerinin Önemi
Mercan resiflerinin önemi dünya üzerindeki ekosistem çeşitliliği açısından önem arz etmektedir. En önemli özellikleri arasında kıyı resiflerinin, kıyılarda oluşacak dalgalanmalardan etkilenmesini engellemektedir. Bu şekilde dalgalanmalardan ve meydana gelebilecek olan tropikal fırtınaların zararlarından kıyıların korunmasını sağlar.
Bu koruma sayesinde de denizlerde yaşayan birçok canlı ve organizmanın da yok olmasını engeller. Aynı zamanda karbon ve azot dengesinin sağlanması adımında rol oynar. Bakıldığında denizlerdeki besin zincirinin dengede kalmasını sağlar.
Ayrıca resiflerin bir diğer görevi ise denizaltında yaşayan canlıların yaralanmaları esnasında sığınakları rolüdür. Yeni doğmuş olan balıkların da denize açılmadan önce resiflerde yaşam sürdürdüğü bilinenler arasında yer alır.
Mercan Resifleri Nerede Bulunur?
Genel olarak sıcak sularda bulunmaktadır. Tropikal denizlerde oluşu ile yaygındır. Mercan resifleri nerelerde bulunur sorusunun cevabı ise Genel olarak Hint Okyanusu ve Büyük Okyanus’ta bulunurlar. Su sıcaklığı ve derinliğinin uygun olduğu denizlerde gelişim gösterirler.
Türkiye’de mercan resifi var mı sorusu da son dönemlerde turizm açısından önemli bir soru olarak karşımıza çıkar. Bu sorunun cevabı ise ülkemizde mercan resifleri Fethiye ve Kaş arasında bulunur. Ege Denizi kıyılarında da az miktarda da olsa mercan resifi bulunur. Aynı zamanda Ayvalık kıyılarında da kıyı resifleri bulunur. Daha çok insanların erişim sağlayamayacağı yerlerde yetişirler.
